In het kader van de oriënterende fase van de interne politieopleiding Master Tactisch Leidinggeven werd van mij verlangd een persoonlijk Essay te schrijven. Het moest gaan over een actueel leiderschapsonderwerp dat relevant is voor het functioneren van de politieorganisatie en haar maatschappelijke opdracht/taak. Welk appel wordt door de buitenwereld gedaan? Welle eisen stelt dit aan leiderschap? Wat tref ik aan in mijn werkomgeving? Wat interesseert en verbaast mij hierin? En welke rol zie ik daarin voor mijzelf weggelegd?
Het Essay is binnen deze opleiding onderdeel van een zoektocht naar een visie op (eigen) leiderschap. Dat eigen heb ik eigen gemaakt door te kiezen voor een thema dat mij zowel als persoon als politieleider al geruime tijd bezighoudt. En dat is de stilte wat betreft maatschappelijk gevoelige gebeurtenissen die niet alleen binnen de politieorganisatie, maar ook bij andere organisaties heerst. Voor de politie is het enorm belangrijk in verbinding te blijven met haar burgers en haar personeel. In mijn Essay verwoord ik waarom ik dat vind. Daarnaast is mijn oproep deze stilte te doorbreken niet alleen aan politieleiders gericht, maar aan alle leiders. Ik hoop hiermee te inspireren en een steentje bij te dragen aan het tegengaan van polarisatie. Gezien o.a. de huidige ontwikkelingen in het Midden-Oosten en de binnenlandse politieke ontwikkelingen is mijn oproep dringend.
F. Majaiti-Paez
Teamchef in opleiding bij de Politie
Inleiding
Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, handicap, seksuele gerichtheid of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.”
Artikel 1 van de Grondwet heeft een prominente, zichtbare plek op alle politiebureaus in Nederland om aan te tonen dat de politie achter deze rechtsbeginselen staat. Ook in de beroepscode van de politie, een richtsnoer in politiewerk, wordt dit artikel verheven. Zij dient als kapstok voor de vier kernwaarden van de politie: integer, betrouwbaar, moedig en verbindend (politie, 2023). De politie neemt binnen onze samenleving een bijzondere positie in. Volgens Boutellier (2021) reguleert zij met afdwingbaar gezag de morele ruimte. Deze morele ruimte wordt door onze samenleving gecreëerd en is volgens socioloog Sztompka (geciteerd in Boutellier, 2021) het geheel van intuïties over goed en kwaad. Bijzonder aan de politie is dat zij, als geen enkele andere organisatie, dit gezag met geweld mag afdwingen. Om haar taak uit te kunnen voeren, behoeft zij het vertrouwen van de burger (politie, 2021). Vertrouwen dat zowel binnen de politie als daarbuiten niet vanzelfsprekend is.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) kopte afgelopen januari: ‘Gebrek aan vertrouwen in politiek potentiële splijtzwam in de samenleving.’ Uit diens onderzoek blijkt dat de helft van de Nederlanders geen vertrouwen heeft in de politiek. Grote onopgeloste problemen zoals de woningnood, aardbevingsschade en toeslagenaffaire worden als reden van deze daling genoemd (CBS, 2024). Deze laatste heeft in ons land zoveel impact dat binnen de gehele overheid een cultuurverandering nodig is. En de ambitie om de kundige, kritische onafhankelijke ambtenaar tot de nieuwe moraal te maken, is uitgesproken (Jansen, Wilmink, van Nunen, van der Meulen, Bokhorst, & van Leeuwen, 2022). Het CBS (2024) stelt bovendien dat er door de structurele ongelijkheid in ons land gevoelens van onbehagen en wantrouwen in de politiek ontstaan, wat een voorbeeld van affectieve polarisatie is. Zij waarschuwt dat indien we niet op zoek gaan naar verbinding affectieve polarisatie transformeert in polarisatie. Affectieve polarisatie wordt door de Adviescommissie Versterken Weerbaarheid Democratische Rechtsorde (VWDR) onder leiding van Ahmed Marcouch omschreven als het groter worden, of opvallend groot zijn van ‘wij versus zij’- gevoelens tussen (groepen) burgers die uiteenlopende opvattingen over maatschappelijke en politieke kwesties hebben (VWDR, 2023). Volgens Boutellier (2021) zijn tegenstellingen van alle tijden en hebben zij een belangrijke functie. Zij houden onze samenleving namelijk levenskrachtig. Polarisatie wordt door hem beschreven als een proces dat start bij politieke verschillen en stopt bij vijandschap. Van vijandschap is sprake wanneer je naast dat je de ander niet meer wenst te spreken of te zien, deze verbant, elimineert en/of ontmenselijkt (Boutellier, 2024). Wanneer vijandschap overgaat tot fysieke acties of zich tot een beweging ontwikkelt, is het ernstig en is er sprake van échte polarisatie, aldus Boutellier (2024). Hierbij refereert hij naar de ‘meer of minder Marokkanen’ uitspraak van Geert Wilders, de brandende fakkel in de tuin van Sigrid Kaag en het verbranden van de Koran. Deze maatschappelijke ontwikkelingen zijn van grote invloed op de politie en haar taak.
Door Schaap en Salet, in van Hoorn en van Bavel (2023), wordt de versplintering van het publiek namelijk genoemd als een van de twee belangrijkste maatschappelijke ontwikkelingen die fikse gevolgen hebben voor de politie. De politie dient immers haar werk aan te passen op de vele verschillende groepen. En om morele, juridische en praktische redenen wordt van haar verwacht aan alle verschillende belangen van deze groepen recht te doen. Lukt haar dit?
Volgens Schaap en Salet, in van Hoorn en van Bavel (2023), weet de politieorganisatie zich geen raad met de progressieve maatschappelijke ontwikkelingen van versplintering van onze samenleving en ze lijkt geen coherente proactieve strategie te hebben. Het strategisch handelen van de politie lijkt op dat van een ‘reactor’ te zijn. De fragmentatie van onze maatschappij merken we aan verschillende (inter)nationale gebeurtenissen die extern tot polarisatie leiden. Maar ook intern tot polarisatie zouden kunnen leiden. Boutellier vertelde mij kortgeleden, tijdens een interview, dat er bij de politie sprake is van een proces van polarisatie waarbinnen georganiseerde vijandschap zich zou kunnen ontwikkelen. Zijn advies is deze ontwikkeling niet te negeren, maar hierop te anticiperen.
Het baart mij zorgen dat er de afgelopen tijd in een rap tempo een aantal impactvolle polariserende incidenten zich hebben opgevolgd. Het lijkt niet op te houden. Deze gebeurtenissen roepen bovendien allerlei vragen bij mij op. Vragen over mijn politie en mijn leiderschap. Hoe ga je als leider om met dit soort gebeurtenissen? Hoe voer je hierover het gesprek op je team zonder de tegenstellingen te vergroten? En wat wens je daarin van je (korps)leiding? Voordat ik je meeneem op reis door mijn gedachten, schets ik een drietal van deze incidenten.
De Partij voor de Vrijheid (PVV) wint
Woensdag 22 november 2023 was de dag waarop Nederlanders, anderhalf jaar eerder dan verwacht, gebruik mochten maken van hun kiesrecht. De verkiezingsuitslagen die volgden waren voor velen schokkend. PVV, van Geert Wilders, een partij zonder leden, werd de grootste. Geert Wilders staat namelijk bekend om zijn controversiële uitspraken. Zo haalde zijn ‘meer of minder Marokkanen’ uitspraak in 2014 wereldnieuws (hij werd hier zelfs strafrechtelijk voor veroordeeld), sprak hij recent over een ‘vluchtelingentsunami’, zijn moskeeën volgens hem ‘haatpaleizen’, journalisten ‘tuig van de richel’, rechters ‘knettergek’ en het parlement een ‘nep-parlement’. Bovendien is hij geen voorstander van subsidiering van de kunstsector en maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan (Trouw, 2024). De buitenlandse pers noemt zijn partij extreemrechts, terwijl binnenlandse media spreken over radicaalrechts of rechts-populistisch (BNR Big Five, 2024). Op de eerste lesdag van de Master Tactisch Leidinggeven (MTL) spraken ook enkele medestudenten hun verbazing en schrik uit, waarop anderen de uitslag nuanceerden. De spanning was echter voelbaar. Toen ik later op het werk kwam, werd er niet één woord gesproken over de historische verkiezingswinst van de PVV en het effect hiervan op bepaalde burgers en collega’s. Het was dagen ongemakkelijk stil.
Massaal geweld in het Midden-Oosten
Zaterdag 7 oktober 2023 kreeg het Israëlisch-Palestijns conflict een dramatische wending. Leden van Hamas vielen Israël binnen en doodden 1200 mensen. Hiervan waren 71 buitenlands en 33 kinderen. Er raakten hierbij ongeveer 5000 mensen gewond en 240 mensen werden door Hamasleden ontvoerd. Hiervan zijn inmiddels 86 mensen vrijgelaten (UN, 2024). Israël sloeg terug en slaat nog steeds terug. Met als gevolg dat er sindsdien, naar schatting van de United Nations (2024), 32.623 Palestijnen zijn gedood, waarvan 70% vrouw en kind was, 75.092 Palestijnen gewond raakten en 1.7 miljoen Palestijnen sindsdien ontheemd zijn. De bevolking van Gaza bestond uit 2,3 miljoen mensen. Het aantal onschuldige slachtoffers, aan beide kanten, is schokkend. Meteen na de inval van Hamas verklaarde demissionair minister-president Mark Rutte dat Nederland pal achter Israël stond. Een gevolg hiervan was dat er in Nederland op veel overheidsgebouwen de Israëlische vlag uitging en er discussie ontstond over dit gebaar en de Nederlandse levering van onderdelen voor Israëlische gevechtsvliegtuigen. Ook protesteerden er in westerse landen, waaronder Nederland, honderden ambtenaren tegen het Gaza-beleid (NOS, 2024). Ondertussen heeft het Internationaal Gerechtshof, n.a.v. beschuldiging van genocide door Zuid-Afrika, Israël opgedragen genocide te vermijden (UN, 2024). Het kan echter nog jaren duren voordat de vraag of Israël genocide pleegt op de Palestijnen in Gaza beantwoord wordt. Daarnaast heeft het gerechtshof in Den Haag geoordeeld dat de Nederlandse Staat moet stoppen met de eerdergenoemde levering. Dit i.v.m. het risico op oorlogsmisdaden. De Staat is desondanks in cassatie gegaan (Trouw, 2024).
Bovenstaand massaal geweld (De Groene Amsterdammer, 2024) zorgt wereldwijd op de werkplek voor spanning, angst en verdeeldheid (Movisie, 2023). Het gesprek hierover dient volgens demissionair minister van Sociale Zaken Karien van Gennip gevoerd en gefaciliteerd te worden door de werkgever. In mijn werkomgeving is het stil.
Koranvernielingen
In 2023 vernielde PEGIDA-voorman (Patriottische Europeanen tegen de islamisering van Europa) Edwin Wagensveld een aantal korans.
Zaterdag 13 januari 2024 probeerde hij in Arnhem een koran te verbranden. De reden hiertoe was o.a. de toelating van hoofddoeken bij boa’s in deze gemeente. Deze demonstratie was aangekondigd en toegestaan. Hierbij waren veel tegendemonstranten en politie aanwezig. De veiligheid van Edwin Wagensveld kon niet worden gegarandeerd en hij vertrok onverrichter zake (de Gelderlander, 2024). Er ontstond vanuit de gemeenschap richting burgemeester Marcouch en het faciliterend politieoptreden veel ophef (politie, 2024).
Zaterdag 28 maart 2024 wilde hij opnieuw een poging doen, maar deze werd vanwege concrete terroristische dreiging door de burgemeester verboden. Bijzonder is dat in steden als Rotterdam, Delft en Utrecht op grond van Algemene Plaatselijke Verordeningen (APV) zo’n verbranding eerder verboden is. En dat in Denemarken en Oostenrijk vernieling van heilige geschriften strafbaar is (politie, 2024). Krachtig en verbindend is het wanneer een burgemeester, zoals Marcouch, zich in de media openlijk uit over het dilemma m.b.t. de vrijheid van meningsuiting en godsdienstvrijheid. Als gevolg van deze incidenten is er een publiek debat ontstaan m.b.t. het wel of niet inperken van het demonstratierecht. Slechts binnen enkele politie-eenheden zijn informatiebijeenkomsten georganiseerd en aan het publiek debat wordt niet deelgenomen. Het blijft stil.
Kortom in de buitenwereld vinden er n.a.v. verschillende impactvolle incidenten verhitte, maar relevante gesprekken plaats. Meerdere professionals adviseren hieromtrent op de werkplek de dialoog aan te gaan, bestuurders stellen zich kwetsbaar op en ambtenaren demonstreren. Politieleiders laten nauwelijks iets van zich horen en in mijn werkomgeving wordt hierover niet gesproken. Terwijl in mijn privéomgeving bovenstaande gebeurtenissen zijn ingeslagen als een bom en de verdeeldheid vergroot hebben. Deze discrepantie roept bij mij dissonantie op en brengt mij tot de volgende propositie:
De politie dient in het publieke debat wat betreft maatschappelijk gevoelige thema’s explicieter van zich te laten horen en intern de dialoog hieromtrent niet alleen te faciliteren maar te institutionaliseren.’
Hiermee bedoel ik niet dat de politie per se een positie moet innemen, maar wens ik haar meer autonomie en kwetsbaarheid toe door haar dilemma’s m.b.t. botsende waarden te laten horen aan het publiek. Voorts wordt met een dialoog niet een debat bedoelt waarin overtuiging, waarheidsvinding en oplossingsgerichtheid centraal staan. Maar biedt een dialoog de mogelijkheid je te uiten over wat een bepaalde situatie met je doet. Hiervoor is gelijkwaardigheid, inleving en oprecht luisteren naar elkaar nodig (Movisie, 2023; Ministerie AZ, 2017).
Dit essay is een oproep aan politieleiders de stilte te doorbreken. De beweeggronden hiervoor verwoord ik hieronder.
Inclusieve werkcultuur
Allereerst wordt door het faciliteren van gesprekken over gevoelige onderwerpen inclusie op de werkplek vergroot en ontstaat er waardering voor elkaars perspectieven. Aldus Movisie (2023), hét landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken. De term inclusie wordt binnen de politie sinds het programma ‘Politie voor Iedereen’ vaak gebruikt en vraagt om duiding.
Verbondenheid en uniciteit zijn fundamentele behoeften van de mens en de twee componenten waaruit inclusie bestaat. Inclusie, op haar beurt, is de ervaring van medewerkers een gewaardeerd lid te zijn van het team. Dit ontstaat wanneer zij zodanig behandeld worden dat er voldaan wordt aan hun behoefte aan verbondenheid en uniciteit (Shore, Randel, Chung, Dean, Ehrhart, & Singh, 2011). In de literatuur wordt verbondenheid als de behoefte aan sterke interpersoonlijke relaties en uniciteit als de behoefte onderscheidend te zijn weergegeven (Baumeister & Leary, 1995; Snyder & Fromkin, 1980). Wanneer er een balans is tussen deze twee componenten, voelen mensen zich het best (Shore, et al., 2011). Deze balans wordt binnen de groep waar men toebehoort bereikt door een optimaal niveau van inclusie (Brewer, 1991; Shore, et al., 2011).
Doordat medewerkers hun perspectieven met elkaar delen, laten zij hun eigenheid zien zonder dat dit consequenties heeft voor de relatie met de groep. Wanneer medewerkers dat niet doen, kan er een disbalans ontstaan tussen de eerdergenoemde fundamentele behoeften. En kunnen er volgens meerdere onderzoeken negatieve mentale, emotionele, fysieke en zelfs gedragsmatige problemen ontstaan (Baumeister, DeWall, Ciarocco & Twenge; DeWall, Maner en Rouby, geciteerd in Shore, et al., 2011). Affectieve polarisatie is hier een voorbeeld van. De Adviescommissie VWDR stelt in haar eindrapportage dat de huidige grote en complexe vraagstukken potentiële splijtzwammen in de samenleving vormen. Zij acht het van belang in de samenleving voortdurend de dialoog aan te gaan over deze onderwerpen. En pleit zelfs voor de ontwikkeling van een programma waarin de dialoog over gepolariseerde kwesties wordt gefaciliteerd en ingebed. Tot slot toont ander wetenschappelijk onderzoek van het Kennisplatform Integratie en Samenleving aan dat dit soort gesprekken (verdere) polarisatie voorkomt (Van Wonderen, Verloove & Felten, 2020).
Legitimiteit
Voorts stijgt mijns inziens door de explicietere uiting van de politie het vertrouwen van de burger in de politie. Wat op haar beurt de verbinding met de politie versterkt.
Door het verminderd vertrouwen in de overheid, neemt de druk op onze samenleving toe en dat vraagt van de politie dat zij in verbinding moet zijn met die samenleving. Met als doel de vrede te bewaren, aldus van Bavel en van Hoorn (2023). Volgens van Hoorn en van Dijk (2024) wordt in ons land en daarbuiten de verbinding van de politie met de samenleving gezien als een bijzonder kenmerk van de Nederlandse politie. Deze twee elementen, vertrouwen en verbinding, bepalen de legitimiteit van de politie (politie, 2021). Om haar missie te kunnen volbrengen heeft zij dus het vertrouwen van burgers nodig. Dit vertrouwen is de afgelopen jaren door incidenten op het gebied van discriminatie en uitsluiting herhaaldelijk beschaamd. Uit een onderzoek van Kantar (2021) onder 6.000 burgers blijkt dat het vertrouwen in de politie hoog is, maar dat onder een divers samengestelde groep burgers dat vertrouwen veel minder hoog is. Ditzelfde onderzoek is om deze reden in 2021 onder 1.472 burgers en eind 2022 onder 1.481 burgers met een niet-westerse migratieachtergrond uitgevoerd (Kantar, 2022, 2023). Deze groep is, in vergelijking met burgers met een Westerse achtergrond, minder te spreken over de verbinding die de politie maakt en heeft minder vertrouwen in de politie. Zij geeft tevens aan dat de politie zich matig of slecht empathisch in haar kan verplaatsen. En dat de politie niet goed uitlegt waarom zij op een bepaalde manier handelt (Kantar, 2022, 2023). Een aanzienlijk deel van deze groep vindt dat de politie burgers niet gelijkwaardig behandelt (Kantar, 2023). Voorts blijkt uit nieuw onderzoek van Motivaction (2024), onder 1.222 burgers met een buiten-Europese achtergrond, dat deze groep de politie over het algemeen vertrouwt. Maar beoordeelt zij, in vergelijking met de steekproef van 500 Nederlanders, het handelen van de politie als minder positief en de reputatie van de politie als ‘slecht’. Deze groep voelt zich onvoldoende gehoord, gezien en geholpen door de politie (politie, 2024).
In van Hoorn en van Bavel (2023) worden overigens meerdere onderzoeken aangehaald die concluderen dat het vertrouwen in de politie aanzienlijk laag is onder bevolkingsgroepen met een bi-culturele achtergrond. En dat de ‘waan van de dag’ die op de politieteams heerst sterk ten koste gaat van de verbinding met wijkbewoners, wat averechtse gevolgen kan hebben. De politie blijkt hier nog geen oplossing voor te hebben. Ondanks dat het vertrouwen in ons over het algemeen genomen hoog is, baat deze ontwikkeling mij grote zorgen. Deze ontwikkeling kan gekanteld worden door je als politie in het publieke debat kenbaarder te maken, kwetsbaarder op te stellen en je handelingsmotieven en de daarbij botsende waarden vaker uit te leggen.
In het politiewerk botsen volgens Jan Nap (2015) soms de waarden gelijkwaardigheid en vrijheid. Zo kent Nederland de vrijheid van meningsuiting, bepaald in artikel 7 van de Grondwet en artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), het verbod op censuur, artikel 7 van de Grondwet en het demonstratierecht, artikel 9 van de Grondwet en 10 en 11 van het EVRM dat een fundamenteel recht is. Deze botsen geregeld met het discriminatieverbod, artikel 1 van de Grondwet, en de vrijheid van godsdienst zoals bepaald in artikel 6 van de Grondwet, dat ook een fundamenteel recht is. Omdat het demonstratierecht en de vrijheid van godsdienst fundamentele grondrechten zijn, heeft de burgemeester de taak deze manifestaties te beschermen en te faciliteren. Beperkende maatregelen kunnen onder zeer strenge voorwaarden getroffen worden. Dit staat beschreven in de Wet openbare manifestaties (WOM). De koranverbranding in Arnhem is een voorbeeld waarin deze waarden botsen en de politie worstelt met haar positie. Zij zou wat mij betreft veel meer gebruik mogen maken van haar autonomie en informatiepositie. Door deel te nemen aan dit publiek debat kan zij de publieke en politieke opinie beïnvloeden. Is het bijvoorbeeld moreel juist een openbare koranverbranding te verbieden? Dit vraagt om het innemen van een standpunt, wat op gespannen voet kan staan met het gegeven dat de politie overheidsvertegenwoordiger is (van Hoorn & van Dijk, 2024).
De politie is louter een uitvoeringsorgaan
Dit standpunt wordt regelmatig gebruikt in een poging de politie te reduceren tot slechts een uitvoeringsorganisatie die onderworpen is aan het bevoegd gezag. Meerdere geleerden schrijven over de politie dat zij een professionele organisatie is die zich door haar taak, haar bijzondere informatiepositie en doorzettingsmacht onderscheidt van andere overheidsorganisaties (Jansen & van Hoorn, Nap, & Hoogenboom, geciteerd in van Bavel en van Hoorn, 2023; van Hoorn & van Dijk, 2024; Boutellier, 2021). Zij is van invloed op de morele ruimte van onze samenleving en heeft hierin een unieke bijdrage. Boutellier (2021) concludeert dat de korpsleiding gebruik dient te maken van haar signaalfunctie door zich uit te spreken over maatschappelijke kwesties. En dat de kernfunctie van de politie de directe politieke aansturing overstijgt.
Professionaliteit
Een derde en laatste beweeggrond is dat door de dialoog aan te bieden en te borgen de professionaliteit van medewerkers vergroot wordt. Dit vergemakkelijkt voor hen de aansluiting op de buitenwereld. We kunnen namelijk moeilijk van onze professionals verwachten in gesprek te gaan met burgers over maatschappelijk gevoelige thema’s terwijl intern hierover nagenoeg geen gesprekken plaatsvinden. De ontwikkeling van medewerkers wordt door de politie als essentieel beschouwd en verbonden aan onze maatschappelijke opgaven. Deze behoefte aan kwaliteit wordt in de visie Leren en Ontwikkelen (2022) verder toegelicht. Het versterken van medewerkers in het voeren van een dialoog acht ik in lijn met deze visie. Hiertoe zijn binnen onze organisatie, wat mij betreft, te weinig mogelijkheden. Er zijn binnen onze organisatie weliswaar enkele initiatieven voor het voeren van de dialoog, maar dit zijn er niet zoveel en bovendien zijn deze versnipperd en vrijblijvend. Dit verklaart naar mijn idee ook het grote verschil in eenheden.
Mijn leiderschapsopgave
Arie de Ruijter (2011) schrijft in zijn stuk over politieleiderschap een zin die mij bijblijft: “Politieleiders zijn publieke leiders en dienen daarom per definitie het publiek belang.” Ik voel dit in hart en nieren. Ik wil namelijk een politieleider zijn voor iedereen. Ik ben mij bewust van de vele belangen en van het feit dat ik niet iedereen kan dienen. Maar ik sta wel voor de waarden van onze democratische rechtsstaat. Ik zet mij in voor een rechtvaardige en gelijkwaardige behandeling, zoals artikel 1 van onze Grondwet van mij beaamt. Dat doe ik door face-to-face en online in verbinding te staan met medewerkers en burgers. Door te horen wat er speelt en door mij uit te spreken wanneer anderen dat niet durven of doen. Vanwege mijn bi-culturele achtergrond, brede interesse in andere leefstijlen en culturen, wetenschap en vernieuwing en de focus op de ontwikkeling van mijn medewerkers, breng ik een leiderschapsvorm mee die niet alledaags is. Het is aan mij gebruik te maken van de voordelen hiervan en oog te blijven houden voor de stille afwijkende stemmen. En ik hoop dat mijn organisatie mij en anderen zoals ik tegemoetkomt door de stilte te doorbreken. Zodat ik mij in onze organisatie thuis blijf voelen en anderen zich herkennen in mijn politie.
Conclusie
Alles overziend zal de politie in het publieke debat wat betreft maatschappelijk gevoelige onderwerpen meer dan nu van zich moeten laten horen, soms een standpunt in moeten nemen en het voeren van de dialoog moeten ontwikkelen en borgen. Om interne en externe inclusie te vergroten, interne polarisatie voor te zijn, externe polarisatie te verkleinen en het vertrouwen van burgers met een bi-culturele achtergrond in de politie te vergroten. En tot slot het vakmanschap van haar medewerkers te versterken, waardoor zij nog beter dan nu aan kunnen sluiten bij de diverse leefwerelden van haar burgers. Maatschappelijk gevoelige thema’s en de gevolgen daarvan zullen zich namelijk blijven voordoen.
F. Majaiti-Paez
Student Master Tactisch Leidinggeven
Literatuur
Adviescommissie Versterken Weerbaarheid Democratische Rechtsorde (VWDR).(2 november 2023). Koester de democratie! Een dringende oproep om de democratische rechtsorde weer voor iederéén te laten werken. Eindrapportage. Gedownload op 12 maart 2024, van https://www.rijksoverheid.nl/documenten/ rapporten/2023/11/02/eindrapport-koester-de-democratie-een-dringende-oproep-om-de-democratische-rechtsorde-weer-voor-iedereen-te-laten-werken
Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117(3), 497-529: 497-529. https://doi.org/10.1037/0033-2909.117.3.497
Boutellier, H. (2021). Politie! Over de kernfunctie van de politieorganisatie in de 21ste eeuw. Gedownload op 1 december 2023, van https://www.politieacademie.nl/actueel/Documents/Essay%20Hans%20Boutellier%20-%20kernfunctie%20politie.pdf
Boutellier, H. (2021). Het nieuwe westen. De identitaire strijd om de sociale verbeelding
(1ste druk). Amsterdam: uitgeverij van Gennep.
Boutellier, H. (2024). Geloven in de rechtsstaat: lezing prof. Boutellier. Geraadpleegd op
13 maart 2024, op https://www.humanistischverbond.nl/polarisatie-en-verbinding/geloven-in-de-rechtsstaat-lezing-prof-boutelier/
Brewer, M. B. (1991). The social self: On being the same and different at the same time.
Personality and Social Psychology Bulletin, 17(5): 475-482. https://doi.org/10.1177/0146167291175001
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (2024). Gebrek aan vertrouwen in politiek potentiële splijtzwam in de samenleving. Gedownload op 4 maart 2024, van https://www.cbs.nl/nl-nl/corporate/2024/04/gebrek-aan-vertrouwen-in-politiek-potentiele-splijtzwam-in-de-samenleving-
De Ruijter, A. (2011). Politieleiderschap. Gewoon bijzonder of bijzonder gewoon? Gedownload op 1 december 2023, van https://www.politieacademie.nl/ kennisenonderzoek/kennis/mediatheek/PDF/82121.pdf
Jansen, T., Wilmink, H., van Nunen, G., van der Meulen, C., Bokhorst, M., & van Leeuwen,(2022). Het recht op ambtelijk vakmanschap. Stichting Beroepseer. E-boek, gedownload op 24 februari 2024, van https://beroepseer.nl/actueel-in-beroepseer/het-recht-op-ambtelijk-vakmanschap-verschenen/
Kantar (2021). De Nederlandse politie. Vertrouwen en reputatie. Burgeronderzoek 2021 [pdf-bestand]. Gedownload op 6 maart 2023, van https://www.politie.nl/binaries/content/assets/politie/nieuws/2022/april/rapportage-burgers-weinig-vertrouwen_-politie_kantar-public_9-december-2021.pdf
Kantar (2022). Vertrouwen en reputatie politie. Burgeronderzoek Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond 2022 [pdf-bestand]. Gedownload op 7 maart 2023, van https://www.politie.nl/binaries/content/assets/politie/nieuws/2022/april/244410192-kantar-public-onderzoek-vertrouwen-en-reputatie-politie-bij-burgers-met-niet-westerse-migratieachtergrond—februari-2022.pdf
Kantar (2023). Vertrouwen en reputatie politie. Rapportage burgeronderzoek. Doelgroep: burgers met een niet-westerse migratieachtergrond [pdf-bestand]. Gedownload op 7 mei 2024, van https://www.politie.nl/binaries/content/assets/politie/nieuws/2022/december/2023.03.16- kantar-public-rapportage-politie-vertrouwen-en-reputatie-burgers-niet-westerse- migratieachtergrond—december-2022.pdf
Ministerie Algemene Zaken Dienst Publiek en Communicatie (Ministerie AZ). (2017). Leidraad dialoog. Gedownload op 1 april 2024, van https://www.communicatierijk.nl/vakkennis/ dialoog
Motivaction (2024). Vertrouwen en reputatie: Nederlanders met een Buiten-Europese herkomst. Onderzoeksrapport [pdf-bestand]. Gedownload op 7 mei 2024, van file:///C:/Users/paez1/Downloads/m231011-vertrouwen-en-reputatie-2024—nederlanders-met-een-buiten-europese-herkomst-2.pdf
Movisie (2023). Gesprek op de werkvloer over de impact van de situatie in Palestina en Israël. Geraadpleegd op 23 februari 2024, op https://www.movisie.nl/artikel/ gesprek-werkvloer-over-impact-situatie-palestina-israel
Nap, J. (2015). Het centraal stellen van de politiemissie. Veiligheid? Rechtvaardigheid! Het Tijdschrift voor de Politie, jg.77/nr.2/15: pag. 6-10.
Politie (2021). Strategische agenda politie 2021-2015. Veiligheid, vertrouwen & verbinding. Gedownload op 4 maart 2023, van
https://www.politie.nl/informatie/strategische-agenda-politie-2021-2025.html
Politie (2022). Korpsvisie en Strategie Leren en Ontwikkelen. Meerjarige lijn. Niet gepubliceerd, intern verkregen.
Politie (2023). Beroepscode politie. Gedownload op 1 april 2024, van https://www.politie.nl/informatie/beroepscode-van-de-politie-en-integriteit.html
Politie (2024). CTER/OOV Nationaal Operationeel Beeld Koranacties. Niet gepubliceerd, intern verkregen.
Shore, L. M., Randel, A. E., Chung, B. G., Dean, M. A., Ehrhart, K. H., & Singh, G.(2011). Inclusion and Diversity in Work Groups: A Review and Model for Future Research. Journal of Management. 37(4), 1262-1289. https://doi.org/10.1177/0149206310385943
Snyder, C. R., & Fromkin, H. L. (1980). Uniqueness, the human pursuit of difference. New York: Plenum Press.
United Nations (2024). Israel-Gaza Crisis Situation Reports. Gedownload op 9 maart 2023 en 1 april 2024, van https://www.un.org/en/situation-occupied-palestinian-territory-and-israel/media-and-resources
Van Hoorn, J., & van Bavel, M. (2023). Onze politie in een kwetsbare rechtsstaat. Antwerpen/’s-Hertogenbosch: Gompel&Svacina Uitgevers.
Van Hoorn, J., & van Dijk, A. (2024). De betekenis van de politie in de samenleving. Artikel 3 van de Politiewet, de politietaak opnieuw doordacht. Niet gepubliceerd, intern verkregen.
Van Wonderen, R., Verloove, J., & Felten, H. (2020). Theorieën en aanpakkenvan polarisatie. Verkorte rapportage van bevindingen en conclusies. Gedownload op 20 maart 2024, van https://www.kis.nl/publicatie/theorieen-en-aanpakken-van-polarisatie
Mediabronnen
Business News Radio (BNR) Big Five. (27 maart 2024). Politicoloog Julia Wouters: ‘Ik had Wilders misschien wel liever als premier gezien’. Beluisterd op 27 maart 2024, via https://podcasts.apple.com/nl/podcast/politicoloog-julia-wouters-ik-had-wilders-misschien/id1347130000?i=1000650600341
de Gelderlander. (13 januari 2024). Koranverbranding in Arnhem mislukt en escaleert volledig, Pegida-voorman belaagd door boze menigte. de Gelderlander. Geraadpleegd op 5 maart 2024, op https://www.gelderlander.nl/arnhem/ koranverbranding-in-arnhem-mislukt-en-escaleert-volledig-pegida-voorman-belaagd-door-boze-menigte~a2283614/
De Groene Amsterdammer. (14 februari 2024). Uit het draaiboek van Assad. De Groene Amsterdammer. Geraadpleegd op 5 maart 2024, op https://www.groene.nl/ artikel/uit-het-draaiboek-van-assad
NOS. (2 februari 2024). Ambtenaren westerse landen spreken zich uit tegen Gaza-beleid regeringen. NOS. Geraadpleegd op 5 maart 2024, op https://nos.nl/collectie/ 13959/artikel/2507188-ambtenaren-westerse-landen-spreken-zich-uit-tegen-gaza-beleid-regeringen
Politie. (2024). (25 april 2024). Nieuwsbericht: ook in 2023 vertrouwen in politie goed en stabiel. Geraadpleegd op 7 mei 2024, op https://www.politie.nl/nieuws/2024/april/25/00-ook-in-2023-vertrouwen-in-politie-goed-en-stabiel.html
Trouw. (12 februari 2024). Hof Den Haag: Nederland moet stoppen met levering onderdelen F-35. Trouw. Geraadpleegd op 5 maart 2024, op https://www.trouw.nl/binnenland/hof-den-haag-nederland-moet-stoppen-met-levering-onderdelen-f-35~bb37ebbe/
Trouw. (14 februari 2024). Wilders blijkt helemaal niet milder over islam. Trouw. Geraadpleegd op 5 maart 2024, op https://www.trouw.nl/politiek/wilders-blijkt-helemaal-niet-milder-over-islam~b819ed18/
Hans van Duijn zegt
Beste Faiza,
Mijn reactie is niet spannend. Ik ben het geheel met je eens. Tussen het midden van de jaren 70 en 90 van de vorige eeuw stonden enkele politieleiders op die zich met regelmaat mengden in het maatschappelijk debat vanuit het belang van de samenleving en de rol van de politie. De stilte is ontstaan na enkele gebeurtenissen in de jaren 90 van de vorige eeuw. De IRT-affaire speelt daarbij een rol, maar vooral de Machiavelli prijs die werd uitgereikt aan een aantal korpschefs die regelmatig van zich lieten horen. Een verschijnsel waarbij sommige politici regelmatig blosjes op de wangen kregen van ongenoegen. De ruimte om zich te uiten werd nadien door de betreffende burgemeesters onder druk van ministers beperkt. Dat heeft zich nadien niet hersteld. Je kunt er over discussiëren of dat aan de politici lag of aan de politiechefs van na die tijd. Zelf denk ik dat elke politiechef zich ruimte moet verschaffen om de kernelementen van onze samenleving te ‘onderhouden’.
Volg je principes en je hart….
Vriendelijke groet,
Hans van Duijn
Faiza zegt
Wow Hans prachtig verwoord. Ik zou graag meer willen weten over deze geschiedenis. Mogelijk dat we elkaar eens kunnen bellen? Enorm bedankt voor het lezen van mijn stuk en de tijd die je genomen hebt te reageren. Ik hoor graag hoe ik in contact met je kan komen.
Samira Majaiti zegt
TROTS!
Helen zegt
wow! was ff taai zo op de vroege morgen maar ………complimenten!
Sylvia zegt
Dank Faiza!
Je verstaat de kunst om een gevoelig onderwerp levendig te houden en mij te raken – en in beweging te brengen – met feitelijke informatie, persoonlijke betrokkenheid en professionele verantwoordelijkheid.
Groetend,
Sylvia Lukasssen
Docent Politieleiderschap