Ik vind het een verwarrende tijd. Sta ik daarin alleen? Allereerst druisen de corona-maatregelen in tegen de ‘bedoeling’ van mens-zijn. Mensen zijn in hun aard sociale wezens, bedoeld om samen te leven. Hoewel maatregelen gelukkig versoepelen, rest de anderhalve meter. Dus enerzijds opluchting, anderzijds went het niet.
We zien ook allerlei demo’s. Het anti-racismedebat springt het meest in het oog. Ik was pas nog in Suriname en dan voel je schaamte over onze geschiedenis, die diepzwarte bladzijden kent. Ook vandaag zijn er laakbare praktijken, institutioneel of niet. Achterstelling van de ene mens bij de ander, om welke reden dan ook, het is verwerpelijk. Toch kun je de vraag stellen: waarom komt dit thema nu zo pregnant naar voren, waarom nu zo intens. En: zit ik ook fout?
Wat gebeurt er? Worden de perverse trekken van de westerse beschaving openbaar? Vindt een reset plaats op de rechtsorde, is sprake van een morele bijstelling, wordt het dominante waardenpatroon gecorrigeerd? Iedereen wordt gedwongen om in deze verwarring positie te kiezen – “hoe sta ik hierin?” – en de keuzevrijheid daarin is niet groot. Zeggen dat het wel meevalt met racisme is never verdedigbaar, want racisme is niet te verdedigen. Trouwens, dat geldt ook voor veel andere thema’s waar men nu de straat voor opgaat. Het moet anders, zeker. Maar wie en hoe en wanneer is het dan goed? Hans Boutellier wees jaren geleden in de ‘Veiligheidsutopie’ op de spanning tussen vrijheid en veiligheid. De vrijheid van de één staat niet los van de onvrijheid van de ander. Nog langer geleden schreef Erich Fromm in ‘Angst voor de vrijheid’ hoe moeilijk het is om vanuit eigen vrijheid te leven. Mensen maken hun eigen waarden en hun persoonlijkheid ondergeschikt aan de geldende moraal en vervallen in conformisme. Of zij stellen hun vrijheid boven anderen en worden zelfs destructief, ten koste van anderen. Hoezeer de mens ook gericht is op samenleven, het heeft ook iets fundamenteel problematisch. Als iets in deze tijd zichtbaar wordt, dan is het dat. Hoe zoek je hierin je weg, ook als politieorganisatie? De politie staat zelf ook in de schijnwerpers. Geweld, racisme. De voorbeelden kunnen pijnlijk waar zijn. En daarom staat ook de politie ter discussie. Dat maakt ons kwetsbaar, want tegelijkertijd is het de taak van de politie om de rechtsorde te handhaven. De rechtsorde, het binnen de samenleving gedragen idee over wat goed en niet goed is, wat deugt en niet deugt. Maar daar gaat het nu juist in al die demo’s over en in al die krantenartikelen en discussies.
Het roept bij mij de vraag op: wat vragen we eigenlijk van de politie? Waar willen we dat de politie voor staat, als dominante waardenpatronen ter discussie komen? Je zal maar staan tegenover een meisje, die met een bloem in haar hand tegen racisme en een gewelddadige politie demonstreert met om haar heen hooligan-achtige types, die niet echt het toonbeeld zijn van gerechtigheid.
Wie het weet, mag het zeggen.
Geef een antwoord